کانون فرهنگ و اندیشه مسیحی
شاید اکثر مردم و حتی اکثر کسانی که موسیقی‌دان نیستند، با نام سباستین باخ موسیقی‌دان شهیر، آهنگساز توانمند، و مسیحی متعهد آشنا باشند. اما آنچه ما غیر موسیقی‌دان‌ها نمی‌دانیم این است که چگونه از موسیقی او متفکرانه و به طرز عمیق‌تری لذت ببریم طوری که از شنیدن صرف یک قطعه موسیقی و درک سطحی آن فراتر برویم. حالا به لطف کالوین استاپرت (Calvin Stapert)، پروفسور موسیقی در دانشگاه کالوین، ارزش موسیقی باخ را بیشتر درک خواهیم کرد. استاپرت در کتاب تازه خود با عنوان «تنها تسلی من» (My Only Comfort)، از کتاب دستورات دینی هایدلبرگ استفاده می‌کند تا به ما در درک بهتر جهان‌بینی مسیحی که به طرز عالی در آثار باخ تنیده شده است کمک کند.
خوانندگانی که با دوران اصلاحات کلیسا آشنایی اندکی داشته باشند متوجه مشکلی در این زمینه خواهند شد. باخ یک مسیحی لوتری بود و کتاب دستورات دینی هایدلبرگ (Heidelberg catechism) متعلق به کلیسای اصلاح شده است و نه لوتری. اما در واقع، همانطور که استاپرت اشاره می‌کند، شواهدی در دست نیست که حاکی از اعتقادات ضد کالونیستی باخ به عنوان یک لوتری متعهد باشد. در کتاب‌خانه او تنها یک کتاب تحت عنوان «ضد کالونیسم» وجود داشته که استدلال خود را به این شکل خلاصه کرده است: «ما نشان دادیم که آموزه ‘اصلاح شده’ ناقض بنیاد ایمان و در نتیجه لایق محکومیت است.» با این وجود استاپرت از هایدلبرگ استفاده می‌کند، چون این کتاب را خوب می‌شناسد، و اگر چه منبعی کالونی است، اما قلب “مسیحیت ناب” را که درون‌مایۀ اصلاحات بود به خوبی در خود گنجانیده است.
نامی که استاپرت برای کتاب خود برگزیده، برگرفته از اولین پرسش کتاب دستورات دینی هایدلبرگ است. “تنها تسلی شما در زندگی و مرگ چیست؟” پاسخ: “اینکه من تنها نیستم، بلکه در روح و جسم، در زندگی و در مرگ با نجات‌دهندۀ امین خود عیسی مسیح هستم. او جریمه همۀ گناهان مرا توسط خون ارزشمند خود پرداخته است و مرا از ظلمت شریر رهانیده است. او از من محافظت می‌کند طوری که بدون ارادۀ پدر آسمانی من هیچ مویی از سرم کم نخواهد شد. در واقع، همه چیز با هم برای نجات من در کار است. زیرا متعلق به مسیحی هستم که توسط روح القدس مرا از حیات جاودان اطمینان بخشیده و قادر می‌سازد تا از این به بعد با تمام وجود برای او زندگی کنم”
استاپرت بعد از معرفی زندگی و آثار باخ، خواننده را با جزئیات برخی آثار وی آشنا می‌سازد. او به این منظور از سه بخش عمدۀ کتاب دستورات دینی هایدلبرگ به عنوان رئوس مطالب استفاده می‌کند. استاپرت می‌نویسد: “امیدوارم با ارایه آموزه‌های کلیدی از کتاب دستورات دینی، و همچنین آیات مربوطه از کتاب‌مقدس، ترجمه دقیق، و شرحیاتی بر متن و موسیقی باخ، توانسته باشم آثار وی را که به لحاظ الهیاتی هوشمندانه، به لحاظ هنری استادانه، و از نظر اعتقادی حاصل کار یک ایمان‌دار هستند، برای بسیاری از شنوندگان آثار او بیشتر قابل درک سازم. به امید اینکه آثار باخ بیش از این به عنوان وسیله‌ای برای تعلیم، تقدیس و عبادت مورد استفاده قرار گیرند.
این کتابی نیست که بتوانید به سرعت خواندن آن را تمام کنید، مخصوصاً برای کسانی که با موسیقی آشنایی کمتری دارند. ولی یک کتاب راهنمای جالب و خواندنی است که سبک نگارش خوب آن، به شما در درک، تعمق و لذت بردن از یک موسیقی جدی کمک می‌کند. کمی کار بیشتر بر روی کتاب لازم است اما اگر توان خرید آن را دارید ارزشش را دارد. من می‌توانم گروه‌های کوچکی را تصور کنم که کتاب «تنها تسلی من» را استفاده می‌کنند و هرزگاهی عصرها دور هم جمع می‌شوند تا با شنیدن موسقی باخ به بحث پیرامون فصل‌های این کتاب بپردازند.
موسیقی‌دان‌ها می‌توانند به ما کمک کنند تا ابعاد بیشتری از جزئیات تکنیکی کتاب استپرت را بفهمیم. کلیسا هم می‌تواند از این کتاب استفاده کند تا پرستش جمعی خود را غنی‌تر سازد. این امر بی شک باعث خوشحالی نویسنده خواهد شد خصوصاً اینکه کتاب «تنها تسلی من» بخشی از مجموعه “پرستش مسیحی” از انستیتوی کالون* است که هدف آن «ترویج تاملی بر تاریخ، الهیات، و عمل پرستش مسیحی است و برای احیای پرستش در جماعت‌های مسیحی تلاش می‌کند»
ما خواندن کتاب «تنها تسلی من» را به شما پیشنهاد می‌کنیم. ولی قبلاً هشدار داده باشیم که خرید این کتاب ممکن است به درک اراده خدا برای خرید یک سری سی‌دی هم بیانجامد!
منبع: انستیتوی مسیحیت معاصر لندن
Calvin Institute of Christian Worship Liturgical Series[*]
