مقاله‌ها

بحث درباره رابطه "علم و دین" یا "علم و الهیات" یا به طور كلی "عقل و وحی" بسیار كهن و دیرپاست. در طول تاریخ از سوی دینداران ادیان و مذاهب مختلف کوشش‌هایی برای حل تعارض و ارایه راه حل صورت پذیرفته كه هر یك مزایا و كاستی‌های خاص خود را دارند. مقاله حاضر اشاره‌ای است مختصر به برخی از آنها و پیشنهادهایی در این رابطه.

بسیاری از مسیحیان تکامل را روش انتخاب شده توسط خدا برای به وجود آوردن تنوع‌های زیستی توسط یک پروسه خلاقانه و طولانی می‌دانند و از زمان داروین تا کنون نیز بر این اعتقاد بوده‌اند. دنیس الکساندر نگاهی دارد به موضع مسیحیان در مورد تکامل از زمان داروین تا کنون.

معرفی کتاب «روان‏شناسی و دین» از پروفسور مایکل آرگایل، یکی از آثار ارزشمند در حوزه روان‏شناسی دین است. پیشگامانِ روان‏شناسی دیدگاه‌های متضادی درباره نسبت روانشناسی و دین داشته‏اند. جالب است که در گذشته از روان‏شناسی برای حمله به دین استفاده می‏شد، اما یافته‌‏های اخیر زمینه نگرش مثبت به دین را فراهم کرده است.

ارتباط دینداری و شخصیت؛ شناخت سبكهای فردی در دینداری؛ دین، آسیب‏‌شناسی روانی و مداخلات درمانی؛ و دین و رفتار اجتماعی نیز از دیگر موضوعات عمده مورد اشاره در این مقاله هستند.

مطالعات ادیان جدید به سمت بررسی ادیان و جنبش‏های دینی «جدیدتر» گرایش دارد؛ یعنی آن ادیانی که در پایان جنگ جهانی دوم در غرب ظهور یا توجه ما را جلب کردند و یا حتی ادیانی که از دهه ۱۹۶۰ مطرح شده‏اند. دکتر گاردون ملتون در این مقاله سیر تاریخی مطالعه ادیان جدید یا جنبش‏های نوپدید دینی را دنبال می‌کند.

ادیان جدید، جنبش‏های نوپدید دینی، ادیان بدیل یا ادیان دوران جدید همگی واژگانی هستند که از پدیده جدیدی در جهان معاصر خبر می‏دهند و پژوهش‏های گوناگونی را در حوزه‏‌های مختلف علوم از جمله جامعه‏‌شناسی، دین‏شناسی و روان‏شناسی به خود اختصاص داده‏اند. مقاله حاضر به تعریف این جنبش‌ها و برسی برخی ویژگیهای آن می‌پردازد.

کلیسای آشوری (کلیسای نسطوری) از کلیساهای کهن است هرچند اطلاعات اندکی درباره پیشینه آن وجود دارد. بر اساس پاره‏ای از نوشته‏‌های یونانیان، سوری‏ها و ایرانیان، پطرس و توماسِ رسول به تبلیغ در سرزمین‏های قوم پارت پرداختند. کلیسای یادشده در دوران طولانی خود، پیوست‏ها و گسست‏های مختلفی با دیگر کلیساها به ویژه کلیسای کاتولیک رم داشته است. مقاله حاضر به بیان سیر تحولات تاریخی این کلیسا می‏‌پردازد.

رابطه روان‏شناسی، به عنوان یک رشته علمی یا حرفه، با دین و اعتقادات دینی نوعا به سه شیوه صورت گرفته است. هر یک از این سه شیوه، دست‏کم از جهاتی، وجوه مقبولِ رابطه میان روان‏شناسی و دین هستند، ولی در مجموع ناقصند، زیرا در هیچ‏یک از آنها به دین همانند یک هم‏شأن و شریک‏نظر نمی‏شود. در مقاله حاضر به رابطه میان روان‏شناسی و دین از زاویه متفاوتی پرداخته می‏شود؛ رابطه‏ای که بر توازن و احترام مبتنی است.

یکی از عیدهای مسیحی در ماه ژانویه، یادبود دیدار مغان شرقی با مسیح نوزاد است. اما در حالی که در انجیل‌های چهارگانه و اصلی نام و تعداد این مغان مشخص نیست، در باور عمومی آن‌ها سه تن هستند که یکی از آن‌ها ایرانی است. کلید معما در یک انجیل کهن ارمنی به نام انجیل طفولیت نهفته که البته انجیلی غیررسمی است. در این متن نام مغان ذکر شده و به صراحت از ایرانی بودن یکی از آنها سخن به میان آمده است.

آیا دین و اخلاق با هم سازگارند یا ناسازگار؟ آیا دین هدف است و اخلاق وسیله یا دین وسیله است و اخلاق هدف، یا هیچ کدام وسیله یا هدف نیستند؟ به عبارت دیگر، ما اخلاقی می شویم که دینی شویم یا برعکس؟